maandag 24 maart 2014

‘Zonder sportmasseur zouden we weinig deelnemers overhouden’

Onderstaand artikel schreef ik voor het vaktijdschrift Sportmassage.

De Endemol-studio’s in Aalsmeer zijn de afgelopen maanden het terrein van  productiemanagers, choreografen en sportmasseur Gerrit van Olst. Ze staan allemaal in dienst van de achttien dansers van het programma van ‘So You Think You Can Dance’(SYTYCD). Sportmassage nam een kijkje achter de schermen.


Het RTL-programma SYTYCD zoekt naar uniek danstalent in Nederland en België. Een jury kiest tijdens de audities zestig kandidaten uit die “op bootcamp” gaan in het buitenland. Ditmaal was de bestemming New York.
Deze buitenlandse stage heet niet voor niets “bootcamp”. In korte tijd moeten de dansers verschillende dansstijlen aanleren, variërend van hiphop tot ballroom en van breakdance tot jazz.
Eenmaal terug in Nederland treden de kandidaten elke week op in een liveshow, waar tijdens elke uitzending twee dansers het veld moeten ruimen. Het programma eindigde in november met één winnaar, die een bedrag van 25.000 euro, een buitenlandse stage en deelname aan een Nederlandse commerciële productie wint. Toen Sportmassage eind oktober in Aalsmeer kwam kijken, was die concurrentiestrijd nog in volle gang.
Tijdens de voorbereidingen en in de weken dat de uitzendingen zijn is het hard werken voor zowel de dansers als de crew, waartoe sportmasseur Gerrit van Olst behoort. Van Olst, 44 jaar en ooit bouwvakker, schoolde zich om en runt samen met twee medevennoten het bedrijf Preaz; een organisatie van (top)sportmasseurs en verzorgers die zich naast de (top)sport ook richt op opdrachtgevers zoals deze.

Vier dagen
Het is vrijdagochtend en de voorbereidingen voor de liveshow van daarop volgende zondag zijn in volle gang. Van Olst werkt in deze weken vier lange dagen om de dansers bij te staan: tijdens de trainingen van negen uur in de ochtend tot negen uur in de avond en op de dag van de uitzending.
Van Olst: ‘Ik heb al heel wat sporters op topniveau op m’n tafel gehad, maar dansen is voor mij topsport nummer één. Het is ongelofelijk wat dansers moeten presteren. Het is zowel mentaal als fysiek een enorme opgave. Ik verbaas me iedere keer weer hoe snel de dansers bepaalde choreografieën onder de knie hebben en wat een doorzettingsvermogen er van ze wordt gevraagd. Eigenlijk hebben ze maar één dag vrij, op de maandag na de liveshow. De overige dagen zijn ze van half tien ‘s ochtends tot half tien ’s avonds in touw.’
‘Een dergelijk programma vereist daarom ook veel mentale kracht van de deelnemers. En fysiek moet je als deelnemer zowel lenig zijn als heel krachtig, dat maakt dansers zo bijzonder om mee te werken’.
 
Details
‘Omdat er zoveel wordt gevraagd, is het van belang om goed voor het lijf te zorgen. Het zijn de details die het hem doen.’
‘Een massage, goed eten, geen onnodige energie verspillen; het zijn allemaal zaken waarmee je als deelnemer het verschil kan maken, want iedereen is hier getalenteerd en wil hard werken. Anders waren ze nooit zover gekomen.’
Denden is bijvoorbeeld iemand die zich heel goed realiseert dat deze details van belang zijn. Hij ligt vier keer per week op de tafel. Twee keer door de week en tweemaal in het weekend als de liveshow gehouden wordt.
De danser: ‘Als negenjarige jongen zag ik mijn neef breakdansen. Ik was meteen verkocht’. Sindsdien staat zijn leven in het teken van dansen, ook al heeft hij geen enkele dansopleiding gevolgd. Zijn ouders waren minder blij met de passie van hun zoon. Zelf van Koerdische afkomst- een cultuur waarin het ongebruikelijk is om van dansen je beroep te maken- zagen zij hoe hun zoon van het VWO via HAVO en MAVO op het VMBO belandde.
Pas sinds zijn optreden in een ander dansprogramma, The Ultimate DanceBattle, werden ook zij enthousiast. Denden: ‘Dansen is mijn hele leven. Al mijn vrienden zitten in de danswereld. Daar buiten heb ik weinig andere hobby’s of interesses’. Fysiek fit blijven is dus van levensbelang voor Denden. Gelukkig heeft hij tot nu toe geen blessures gekend ondanks zijn explosieve manier van dansen. ‘Ik denk dat ik een sterk lichaam heb ontwikkeld omdat je bij breakdancing alle spieren gebruikt’ aldus de danser.

Preventie
Van Olst zet met de massage van Denden en alle andere deelnemers vooral in op preventie; ‘In de naam van ons bedrijf, Preaz (Preventieve Zorg van A tot Z), is niet voor niets het woord preventief verwerkt. Toch zijn ook bij deze “tak van sport” blessures onontkoombaar.’
‘Neem hip-hopdansen. Dat zijn allemaal korte, explosieve bewegingen. Moderne dans bestaat meer uit vloeiende bewegingen, die in elkaar overlopen en waarin het benenwerk belangrijk is. Dat maakt deze laatste stijl minder blessuregevoelig. Maar Denden is bijvoorbeeld van origine een breakdancer en staat veel op zijn hoofd en schouders. Dat kan problemen geven.’
‘Verder zie je dat onervaren dansers meer blessuregevoelig zijn, omdat zij minder goed weten hoe belastbaar hun lichaam is. Veel dansers weten bijvoorbeeld niet goed hoe ze een andere danser moeten liften. Als je dat niet gewend bent, ligt een blessure op de loer.
‘Het meest werk ik aan schouder- en nekklachten. En dat heeft alles met de stress te maken die de dansers ervaren. Gelukkig heb ik nog geen overtrainde dansers gesignaleerd. Ook verzorg ik af en toe wondjes en ik doe veel aan medical taping.

Ontspanning
‘Overigens liggen ook leden van het productie- en camerateam geregeld op mijn tafel. Zij werken meestal door tot een uur of elf in de avond en kunnen wel wat ontspanning gebruiken’.
‘Maar goed, we hebben het nu vooral over het technische gedeelte van masseren. Dat kan iedereen leren. Het inlevingsvermogen is minstens zo belangrijk. Ik ben vaak een vertrouwenspersoon omdat ik niet in de jury of choreografie zit. Dansers kunnen helemaal zichzelf zijn, zodra ze op mijn tafel liggen. En dan komt er vaak veel los. Door het fysieke contact creëer je ook snel een band’.

Groep
Het is inmiddels tijd voor een sessie groepschoreografie. Wanneer de sportmasseur de oefenruimte inloopt komen er drie deelnemers op hem af met vragen. Van Olst neemt voor iedereen de tijd.
‘Dat is heel belangrijk, want al is de klacht nog zo klein, het zit in de weg. Ik zeg altijd dat dansers vrijheid moeten ervaren in hun werk. Elke blessure, hoe futiel ook, staat die vrijheid en dus het dansen in de weg. Daarom neem ik alles serieus’.
Ondertussen repeteren de deelnemers de groepschoreografie van de openingsdans voor komende zondag een aantal malen. Er wordt gesprongen, gelift, gerend. De groep straalt een enorme dynamiek uit. Toch is het hoofdchoreograaf Roy Julen niet genoeg: ‘Ik zie tachtig procent mensen, geef me die 100 procent´.
Danser Iris is gisteren van de trap gevallen en heeft een scheurtje in een botje van haar hand. Ze is vastbesloten om op te treden zondag. Met een van pijn vertrokken gezicht maakt ze haar dansbewegingen. Af en toe staat ze aan de kant.
Van Olst: ´Ze wilde per se een spalkje en geen gips, omdat ze met gips niet kan dansen.’
‘We hebben haar ook gezegd: stel je in op pijn, dat is onvermijdelijk. Tegen deelnemers in het algemeen zeg ik vaak dat blessures je sterker kunnen maken. Het biedt een moment van rust, waarin je je bewust bent van je lijf en tijd hebt om na te denken´.

Toveren
Wanneer de groep een paar minuten vrij heeft, vertelt choreograaf Julen dat Van Olst kan toveren met mensen. Julen:‘Ik probeer natuurlijk om ze heel te houden en dat betekent dat ik goed moet kijken. Heeft iemand gewoon geen zin meer na de tweede lift of is iemand echt toe aan rust.
Tijdens mijn opleiding, waarin ik dans en choreografie studeerde, was er veel aandacht voor het lichaam. Deze kennis probeer ik te vertalen naar goede stretchoefeningen tijdens de warming up en cooling down. Ik probeer de deelnemers ook te leren wanneer iets nu gewoon spierpijn is of een (beginnende) blessure. Dansers moeten goed naar hun lijf leren luisteren. Ook zij krijgen iedere keer weer opnieuw spierpijn als ze dezelfde bewegingen in een iets andere volgorde maken.
Als er een klacht is kijk ik samen met de deelnemer en Gerrit wat er moet gebeuren. We willen een klacht in een vroeg stadium verhelpen. Als een klacht onbehandeld blijft, zie je vaak dat er ergens anders in het lijf gecompenseerd wordt. En dan ben je nog verder van huis.’
‘Ik constateer overigens vaak dat een lichamelijke klacht een psychische oorzaak heeft. Maar zonder Gerrit zouden we weinig deelnemers overhouden. Het is zo fijn te merken dat een deelnemer na een behandeling van de sportmasseur weer content de zaal in komt. Hij pept mensen mentaal en fysiek op’.

Euphoria
De groep start weer. Het nummer ‘Euphoria’ van Loreen dendert voor de vijfde keer de ruimte door. Van Olst vraagt aan Iris wanneer ze haar laatste paracetamol heeft ingenomen.
De sportmasseur geniet zichtbaar van de show. Hij is trots op zijn dansers.
‘Als je leert dansen, betreed je als het ware een nieuwe ruimte’, legt hij uit. ‘Elke keer wanneer je je grenzen verlegt, open je een deur naar een nieuwe kamer. Dat betekent dat je als danser steeds opnieuw de confrontatie aangaat. Ik mag daar als sportmasseur aan bijdragen door obstakels weg te nemen, zodat de danser met vertrouwen en in vrijheid een nieuwe deur kan openen’.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten